Dirimart, 9 Nisan Cuma itibarıyla Shirin Neshat’ın son dönem eserlerini bir araya getiren “Land of Dreams”e ev sahipliği yapıyor. Sergiyle eşzamanlı olarak, Neshat’ın aynı ismi taşıyan üçüncü uzun metraj filmi de 41. İstanbul Film Festivali kapsamında üç farklı sinema salonunda gösteriliyor.
Merkezde Amerika
“Land of Dreams” başlıklı son çalışmasında Neshat, kariyerinde ilk kez merceğine misafiri olduğu ülkeyi, Amerika’yı alıyor ve Trump yönetimi altında beyaz üstünlüğünün ve göçmenlere yönelik tehdidin bireysel yaşamları nasıl parçaladığını belgeliyor. 111 portre fotoğrafına eşlik eden çift kanallı video yerleştirmesi ve uzun metrajlı film, çağdaş Amerika’nın portresini çizerken izleyiciye çok disiplinli, yoğun bir deneyim sunmayı hedefliyor.
Yaşamını ve çalışmalarını New York’ta sürdüren İran doğumlu sanatçının pratiği, insanın varoluşunu etkileyen dini ve siyasal güç kavramlarına odaklanır. Genç bir yetişkinken 70’lerde radikal İslam’ın yükselişine ve İran İslam devrimine şahit olan Neshat, 1990’lardan beri Amerika’da sürgün hayatı yaşayan İranlı bir kadın olarak, İslam’a karşı feminizm gibi bir çok baskın anlatıya nüans getirme arzusu geliştirir.
2019’da Hayata Geçti
2019’da New Mexico’da hayata geçirilen proje, sanatçıdaki görsel ve kavramsal bir değişime işaret ediyor. “Land of Dreams” başlıklı ilk video, yerel insanları evlerinde fotoğraflamak için Batı Amerika’yı dolaşan Simin adında İranlı bir fotoğrafçıyı takip eder. Filmin kahramanı, tanıştığı insanlara en son gördükleri rüyalarını sorar ve sonunda kendini her bireyin bilinçaltında dolaşırken bulur. New Mexico’nun muhteşem manzaralarının sinematografik görüntüleri senaryoyu tamamlar.
Tehditkar ve Distopik
The Colony başlıklı ikinci video ise Simin’in karşılaştığı insanların rüyalarını ve portrelerini arşivlemekle görevlendirilmiş bir İran casusuna dönüştüğü oldukça tehditkâr ve distopik bir hal alır. Bu arşivler daha sonra fabrika benzeri bir tesiste düzinelerce rüya bilimci tarafından kaydedilir ve analiz edilir. Hem hayali hem belgesel nitelikteki videolar, çarpıcı görüntüleri ve barındırdıkları siyasal hiciv aracılığıyla sosyal, siyasal ve ekonomik adaletsizlik altında yaşayanların paylaştığı bir insanlık durumunu düşündürür.
New Mexico’nun 111 Sakini
Neshat tarafından çekilen, New Mexico sakinlerinin 111 portresinden oluşan fotoğraf yerleştirmesi, kurgusal Simin karakterinin röportajları sırasında çekmiş olabileceği fotoğraflardan oluşur. Bu portreler, farklı yaş ve cinsiyetten Yerli Amerikalılar, Afrikalı Amerikalılar ve Hispanikler gibi Amerikan kimliklerinin çeşitliliğini yakalar. Videolardaki kurgusal kahramana benzer şekilde Neshat da bu insanlara rüyalarını sorar ve bazılarını portrelerin üzerine Farsça yazılarla kaydeder.
Neshat’ın geçmiş işlerinden aşina olunan portrelerin üzerine kaligrafi uygulama pratiğinin bir kez daha ortaya çıktığı işlerde; sanatçı, toplumun içindekilerle dışındakiler arasında insani bir bağ kuruyor, İç içe geçerek birbirini tamamlayan bu işler bütünü; hayallerin birçok kişiye satıldığı ancak çok az kişiye verildiği bir ülkeyi göz önüne seriyor.
İlk kez 78. Venedik Film Festivali’nde gösterilen, Neshat’ın üçüncü uzun metrajlı filmi “Land of Dreams” İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı tarafından desteklenen 41. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde izlenebilir. Filmde rol alan oyuncular arasında Sheila Vand, Matt Dillon, William Moseley ve Isabella Rossellini yer alıyor. Gösterime film.iksv.org/tr linki üzerinden ulaşmak mümkün.
Shirin Neshat Hakkında
İranlı sanatçı ve sinema yönetmeni. Pratiği, İslam ve Batı, kadın ve erkek, kamusal ve özel yaşam, antikite ve modernite arasındaki karşıtlıklara ve bu konular arasında köprüler kurmaya odaklanır. Farsça el yazısıyla müdahale ederek oluşturduğu ikonik portreleri izleyiciyle baskıcı hükümetlere ve gizli şiddet politikalarına sahip ülkelerden insanların maruz kaldığı hegemonya mücadelelerini karşı karşıya getirir. 2009’da Women Without Men adlı ilk uzun metrajlı filmini çeken Neshat, 66. Venedik Uluslararası Film Festivali’nde En İyi Yönetmen kategorisinde Gümüş Aslan Ödülü’ne layık görüldü. Neshat’ın fotoğraf serileri arasında The Book of Kings (2012), Our House Is on Fire (2013), The Home of My Eyes (2015), Dreamers (2016) ve Land of Dreams (2019) yer alıyor.
Shirin Neshat’ın eserlerinin sergilendiği kurumlar arasında The Broad, LA; Stedelijk Müzesi, Amsterdam; Serpentine Gallery, Londra; Hamburger Bahnhof, Berlin; Walker Sanat Merkezi, Minneapolis; Musée d’Art Contemporain de Montréal ve Detroit Sanat Enstitüsü yer alır. Yakın zamanda Washington DC’deki Hirshhorn Müzesi ve Heykel Bahçesi’nde sergiler açtı. 48. Venedik Bienali (1999); Whitney Bienali (2000); Documenta XI (2002) ve Prospect 1 New Orleans’a (2009) katıldı. Aldığı ödüller şunlardır: Gwangju Bienali’nde Büyük Ödül (2000); 48. Venedik Bienali’nde Birinci Uluslararası Ödül (1999); Hiroşima Özgürlük Ödülü (2005) ve Dorothy ve Lillian Gish Ödülü (2006). Sanatçı New York’ta yaşıyor ve çalışıyor.
