Dünyanın akciğerleri diye bilinen Amazon Ormanları Brezilya’nın güneyinde 4 milyon kilometrekarelik bir alan boyunca yeşilin bin bir rengini içinde barındırarak uzanır. Amazon Ormanları kuzeyinde 3 bin metre yüksekliğe varan dağlarla çevrilirken içinde devasa nehirler barındırır. Bu muhteşem coğrafyada bin bir türlü orman sakini ve bugün sayıları 250 civarında olan, bir birinden farklı diller konuşan yerliler yaşamaktadır.
1980’lerde Amazon’la Tanışma
1969 yılında ülkesini askeri diktatörlük sebebi ile terk edip ekonomist kariyerini bir tarafa bırakarak fotoğrafçılığa başlayan Sebastião Salgado’nun ilk Amazon ziyareti 1980’li yılların ortasına tekabül ediyor.
Salgado, bugün 900 bine yakın nüfusu olan yerlilerle ilgili “Bunca yıl boyunca fotoğrafladığım yerlilerin hepsi birbirinden çok farklı. Bazıları, Brezilya Ulusal Yerli Kuruluşu (Funai) ile çok az kontak kurarak, tamamen izole bir hayat sürüyor. Bu yerliler yayla atılan ok ile kamışçıktan atılan ok kullanarak avlanıyor. Birçoğu çıplak yaşıyor. Dış dünya ile daha çok kontağı olan etnik kökenlerde ise 10 ila 20 yıldır erkekler şort giyiyor, kadınlar ise göğüslerini kapatıyor” gözlemini aktarıyor.
“Amazon Ormanlarında Olmanın Tarifi İmkansız”
77 yaşındaki fotoğrafçı Amazon Ormanları’nda olmayı “Öyle ölçüsüz bir his ki, neredeyse tarif etmek imkansız” şeklinde özetliyor. Salgado, “Benim için son sınır.” dediği Amazon Ormanları’nın ve oradaki yaşam tarzının korunması için aktivizm de yapıyor.
Covid-19 Amazon Yerlilerini de Etkiledi
Sanatçı 2019 yılında Amazonlar’da devam eden büyük yangınlara karşı uluslararası bir çağrı yapmıştı. 2018 yılının Ağustos ayı ile 2019 yılının Temmuz ayı arasında Amazon Ormanları’nda 11 bin kilometrekareden fazla ormanlık alan yangına kurban gitmişti. Dünyayı iki yıldır sarsan Covid-19 salgını ise Brezilya Yerli Halkları Bitiştirme Derneği’nin rakamlarına göre 55 binden fazla Amazon yerlisine bulaştı. Bunlardan bin yüz tanesini hayatını kaybetti.
Altı Yıllık Emeğin Ürünü
Taschen yayınlarından İtalyanca dilde çıkan 528 sayfalık Amazonia kitabı altı yıllık bir çalışmanın eseri. Kitapta Salgado’nun 2019 yılına kadar Amazon Ormanlarında çektiği siyah beyaz fotoğrafları bulmak mümkün. Amazonia kitabının çıkması vesilesiyle ilk ikisi Fransa’nın başkenti Paris’te başlayan ve daha sonra Roma, Londra, Manchester, Sao Paulo ve Rio De Janeiro şehirlerinde devam edecek sergiler de yolda.
Paris’te İki Sergi
Paris’teki Salgado sergilerinin birisi “Amazon, Son Sınır” ismi ile Polka Galerie’de 11 Eylül’e kadar ziyaretçilerini bekliyor. Bu sergiyi gezmek ücretsiz. Polka Galeri’nin yaz dönemi sonrası açılış yaptığı ilk günde gittiğim sergide maske takmak zorunluydu fakat Covid-19 aşısı olunup olunmadığı kontrolü yapılmıyor.
31 Ekim’e Kadar Devam Edecek
İkinci sergi ise 200’den fazla fotoğrafla “Salgado Amazonia” adıyla 31 Ekim’e kadar Philharmonie de Paris’de. Girişi 12 Euro olan sergiyi gezmek için aşı yaptırmış olmanız gerekiyor. Philharmonie de Paris’te, Salgado’nun fotoğraflarının yanı sıra size kompozitör Jean-Michel Jarre’nin hazırladığı ses gösterisi eşlik ediyor. Serginin atmosferini tamamlayan Jarre’nin ses kompozisyonu, müzik, doğa sesleri ve arşivlerden toplanmış Amazon Ormanları’nda yaşayan farklı kabilelerin ortam seslerini bir araya getiriyor.
